«Euskararen olatua hartzera goaz»

Ez digute nolanahiko ikasgaia oparitu Hibaika arraun elkarteko kideek Euskaraldiaren lehen asteburuan. Ontzi barruan nola, hala dihardute lehorreko komunikazioan: batera eta norabideari tinko eutsiz, kirol jardueran bezalaxe hizkuntza ohituretan. Euskarazko arraunkada batzuk besteak baino dotoreagoak izango dira, baina bata bestearen arrimuan ari dira bidea egiten, elkartasun ubera marraztuz harremanen ur handitan.

Errenterian gertatu moduan –Gipuzkoan oro har– elkarte barruan ere hizkuntza maila oso desberdinak aurki ditzakegu. Zuriñe Alberdik ordezkatzen du ahobiziaren rola eta Dani Novasek, berriz, belarriprestarena. Komunikazio taldean egiten dute lan biek ala biek. «Ariketaren aurkezpenean esaldi biribila bota genuen: Hibaikan euskararen olatua hartzera gindoazela, eta horretan ari gara denok arraunkera berdinarekin», dio Zuriñek.

Ahobizi txapa paparrean duela, Dani taldekideari ere euskaraz egiten dio lehen hitza, besteak beste hark hala eskatzen diolako, nahiz eta gero gaztelaniaz erantzun, beste belarriprest askok bezala. «Estoy de acuerdo con Zuriñe. Se trata de que el conjunto que formamos todos aquí vaya en la misma dirección: todos juntos por el euskera».

Kirola elkarbizitza sendotzeko tresna eraginkorra da. Eremu ez formaletan estimazio handia du eta gazte jende andana mugiarazten du. Honenbestez, hizkuntza ohiturei astindua emateko esparru aproposa da. Hala uste du Danik solasaldi elebidunari eusten dion bitartean. «Yo tengo un conocimiento bajo de euskera. Soy nacido en Errenteria, estudié en Don Bosco y me comunico preferentemente en castellano tanto en el trabajo como en el ocio. Pero aquí, en el club, sí que me rodea un ambiente más euskaldun, incluso tenemos alguna bilera íntegramente en euskera. Lo normal es que la gente cambie mucho de un idioma a otro, como ocurre en este pueblo, así que tampoco tengo mucho problema».

Argi du bere jarrera egunotan. Arduraz hartzen du. «Durante el Euskaraldia me toca tener la oreja más flexible: agudizar el oído. Hablar cuesta más y escuchar cuesta menos, en mi caso al menos. En Hibaika, además, es súper agradable. Por otra parte, como el escrito es más fácil que el hablado, vas cogiendo cosas también de ahí».

Euskal Herriko Dani guztiei ez zaie laguntzarik faltako, ariketa sozialak irauten duen bitartean behinik behin. Zuriñek dioen moduan, «guk ere (euskaldunok) txip aldaketa egin behar dugu. Nik Danirekin normalean erdaraz hitz egin ohi dut. Bolada honetan, ordea, lehenengo hitza behintzat euskaraz botatzeko ahalegina egiten dut».

Euskaraldiaren eragina nabaria da, Hibaikako komunikazio arduradunaren arabera. «Ariketaren emaitza bistakoa da: bata besteari animatzen ikusten dugu jendea. Ulertzen ez duenak ere galdetu egiten du. Euskaraldiaren aurkezpenean azaldu zitzaien ekimenaren nondik norakoak eta zergatik ari garen hau egiten. Izan ere, askorentzat berria zen».

Euskal Herri osoan bezala, Hibaikan ere hizkuntza ohituren zoruak gomendagarri egin du ariketa. Aurretik egin beharreko hausnarketa ere partekatu digu Zuriñek. «Senior mailan nesketan eta mutiletan kanpotarrak daude. Elkar ulertzeko euskara ez da lehen hizkuntza. Taldetxoetan bai, segun eta norekin bildu, euskaraz egiten dugu, baina bestela ez. Beraz, beharra ikusi genuen. Euskara Hibaikara ekarri nahi genuen eta horrek lanketa bat eskatzen zuen».

Ariketak hobekuntza dakarrelakoan dago Dani. «Claro que sí. Todo suma, como decimos en Hibaika. Si te adhieres a esto, a nada que estudies un poco por tu cuenta, para forzarte un poco más... sí que suma. Yo trato con directivos, con Zuriñe, con compañeros de Comunicación y con algunos remeros. Y hay una persona en concreto que sí que 'me zirika' para que hable en euskera. Uno de la directiva. Además, lo hace todo el año y muy bien».

Xaxatzaile lanaren parekoa da patroiarena. Ondo daki hori Zuriñek, Errenteriako ontziaren lema eraman baitzuen urteetan. «Ohitura daukagu patroiok euskaraz oihu egiteko eta euskaraz eskatzen ditugu gauzak gehienetan. Naturalki ateratzen zaigunez, ez diogu bueltarik ematen. Arraunlariek, euskaraz hitz egiten ez dutenek barne, horrela ikasten dute. Eta gero, noski, uretan entzuten dutena lehorrera eramaten dute». Ahobizi pribilegiatua da, hortaz, patroia. «Ez du hitzaldi luzerik bota behar. Motza eta argia behar du mezuak. Eta hori ulertzea inportantea da. Hasieran, kanpokoak galduta zebiltzan nirekin, baina behin esanahiak azalduta, barneratzen zituzten. Mutiletan ere segituan harrapatzen zuten».

Azken finean, jarrera kontua da hizkuntza ohitura aldatzeko saiakera. «Se trata de poner de tu parte. Es verdad que algo que nos fastidia a los belarriprest, sobre todo a los que hemos nacido aquí, es asumir que no vamos a poder tener la fluidez de los euskaldunes. Puede dar la sensación de que no vamos a ser capaces de mantener una conversación tan distentida. Tratamos de entender y hablar de cosas básicas sin que suponga un apuro no dominar el idioma», dio Danik.

Balio dezala bukatzeko Zuriñeren gogoetak. «2022an ariketa egin genuen. Guztion artean egindako ahalegina izan zen, eta gerora, naturalki atera zaigu askotan jarrera bera». Hori bai olatua hartu eta ez uztea.

• Temas
• Euskera
• Errenteria
• Euskaraldia