Ezer ez eta festa

Zarauztar batzuei ikasi diet. Gaztetan, Andoainera joaten zirela mendiz hango santakrutz festetarako. Han, maiatzaren 3aren bueltan hasten zutela udako festa-soka luzea. Festa haiek gozatu, gauez baserriren bateko mandioan lo egin eta segi biharamunean ere festak gozatuz, harik eta festak edo indarrak ahitu arte; gogoak ez omen zitzaizkien inoiz ahitzen.

Goierritar batzuek, berriz, sanmigeletan egiten zuten urteroko joan-etorria mendiz, irailaren 29aren bueltan, uda azken tantaraino gozatu ondoren. Aralarko San Migelera joaten ziren oinez neska eta mutil gazte, konfesatzera. Nonbait, lan horiek errazago egiten zituzten apaiz ezezagunekin. Egun batean joan, konfesatu eta biharamunean itzuli. Bitartean, mandioren batean lo.

Behin, hala esan omen zuen haietako mutil gazte batek, loak hartu aurretik: «Datorren urtean, apaizak galdetutako guztiak eginda etorriko nauk». Zer den gazte sasoiko izatea! Ai, mandioek hizketan balekite!

«Ezer ez eta festa», ikasi genien umetan gurasoei. Batzuetan doinu bat zuen esaldiak; beste batzuetan, bestea. Bi doinuetako bakarra jasotzen du Elhuyar hiztegiak, erdal ordainaz ere hornitua: «mucho ruido y pocas nueces». Festekiko halako gutxiespen-kutsua dario. Ea zertara datorren halako zalaparta, funtsean ezer ez dagoenean.

Aukeran, gogokoagoa dut beste doinua. Guztiz bestelakoa da. Harridura dario. Nola litekeen hain gauza gutxirekin halako festa zoragarria sortzea. Umeengan ikusten dugu argien. Zer gutxi behar duten festa jartzeko. Huskeria, nahikoa.

Agian, alde hori egongo da umeen eta helduon artean. Umeek festa bihurtzen dute huskeria; helduok, huskeria festa. Festa gozatzeko gaitasuna herdoiltzea izango da zahartzea. Gero eta gehiago behar dugu hezurrak mugitzeko. Horregatik emango digute inbidia, urteak eta urteak bete arren, ume izaten jarraitzen dutenek, umekeriarik gabe. Horrexegatik maiteko genituen horrenbeste Lazkao Txiki eta Mattin.

Asmatuko ahal dugu datozen festak gozatzen, umeak ispilu ditugula. Bihar, ume-danborrada Zarautzen, Santa Marina kalean. Gero gerokoak. Sanmigelak arte, gutxienez.